رئیس دولت تحریر؛ در گرداب روابط خارجی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی “همگام با خادمان جمهور”؛ احمد الشرع رئیس دولت انتقالی سوریه یکشنبه چهاردهم بهمن ماه در نخستین سفر رسمی اش، وارد ریاض پایتخت عربستان سعودی شد. در این سفر احمد حسن الشربینی وزیر امور خارجه دولت انتقالی و همسر الشرع، او را همراهی می کردند.
احمد الشرع که حدود یک هفته پس از سفر فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی به دمشق، عازم ریاض شد، در کاخ الیمامه ریاض با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دیدار و گفت و گو کرد. او اهدافش از این سفر را که به درخواست او صورت گرفت؛ تبادل نظر با دولت سعودی برای همکاری در زمینه انرژی، فناوری، آموزش و بهداشت ذکر کرد و مدعی شد: دولت سعودی تمایل واقعی برای مشارکت در بازسازی سوریه و آینده این کشور دارد.
این در حالی است که طبق خبرهای منتشره از سوی خبرگزاری رسمی سعودی، بن سلمان تنها برای الشرع آرزوی موفقیت کرد و هیچ وعده و قولی برای کمک به رفع معضلات متعدد پیش روی دولت وی نداد.
احمد الشرع بلافاصله روز سه شنبه در پاسخ دعوت رسمی دولت ترکیه عازم آنکارا شد و در کاخ بش تپه با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور آن کشور دیدار و گفت و گو کرد؛ سفری که به ادعای رسانه های ترکیه با هواپیمای اعزامی ریاست جمهوری ترکیه به دمشق، صورت گرفت. موضوعات امنیتی از جمله کردهای ساکن شمال سوریه، همکاری های نظامی و اقتصادی و دیگر مسائل روابط دوجانبه، از جمله اهداف این سفر ذکر شده اند. اما رسانه های غربی جزئیات بیشتری از همکاری های نظامی و امنیتی دو طرف را فاش ساخته اند. رویترز به نقل از برخی منابع آگاه، خبر از انعقاد یک “پیمان دفاعی مشترک” بین دو کشور داد که شامل ایجاد پایگاه های هوایی و آموزش ارتش تحریرالشام می شود.
گرایش مردم و گروه های سیاسی سوریه به جهان عرب امری طبیعی است و انتخاب ریاض به عنوان نخستین سفر خارجی، بر وجود همین گرایش و شاید لزوم آن تاکید می کند. بر همین اساس انتظار می رفت کشورهایی مانند مصر، قطر و امارات، مقاصد بعدی رئیس دولت سوریه باشند. اما کم اعتنایی بن سلمان به الشرع، و در مقابل استقبال مقامات آنکارا از او، حکایت از شرایطی متفاوت در آینده روابط خارجی سوریه دارد.
برخی عناصر تشکیل دهنده این آینده متفاوت از همان روزهای آغاز سقوط آزاد بشار اسد و در ایام اخیر، آشکارند. حکومت برخاسته از گروه تحریرالشام و شخص احمدالجولانی (احمد الشرع) گروهی مورد حمایت و وابسته به دولت و سیستم امنیتی ترکیه هستند، و بسیاری از مدیران آن در ترکیه تحصیل کرده اند. بخش وسیعی از خاک سوریه در غرب رود فرات، همچنان در اشغال نیروهای مسلح ترکیه قرار دارد، بیش از چهار میلیون آواره سوری در ترکیه بسر می برند؛ و دولت اردوغان همچنان با معضلی به نام پ.ک.ک در جوار مناطق کردنشین شمال سوریه، دست به گریبان است.
به نظر می رسد دولت خودخوانده احمدالشرع نه تنها قادر به ابتکار عمل راهبردی در تعیین اولویت های روابط خارجی اش نیست، بلکه مبتنی بر الزامات ناشی از شکل گیری اش، در گرداب جاه طلبی های اردوغان براساس “عظمت دوران عثمانی” اسیر شده است؛ آن هم در شرایطی که بن سلمان، بلندپروازی های حکومت سعودی را به سوی سامان دهی اوضاع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی داخل شبه جزیره، هدایت می کند.
تحریرالشام لباس “دولت مدرن” بر تن کرده، بی آن که تناسبی با پیکره اش داشته باشد. آینده نزدیک نشان خواهد داد.
